Graag wil ik u de stappen schetsen van de werkzaamheden van de restauratie. Naast enkele gespecialiseerde bedrijven hebben ook de vrijwilligers een flink de handen uit de mouwen gestoken. Het was bekend dat de vloer in het gebouw enkele scheuren vertoonde. Eind 2018, na een extreme droge zomer, viel het op dat ook aan de noordoostzijde van de buitengevel scheuren zichtbaar waren aan zowel de buiten als binnenkant. Het vaststellen van de oorzaak was moeilijk te achterhalen. Een ding was zeker, actie was nodig en dat heeft het bestuur ook gedaan. Secretaris Hans Klein toog in februari 2019 hoogst persoonlijk naar het archief in Gorkum waar hij waardevolle informatie vond. Het gemaal staat namelijk op dezelfde plaats waar voorheen een molen stond. Uit het archief bleek dat het gebouw aan de voorzijde circa 1,20 groter was dan de fundering van de vroegere molen. Precies op dit gedeelte staat ook een groot waterreservaat van 1500 liter op een groot betonnen blok.
Hierna hebben de vrijwilligers de fundering ontgraven en peilmerken bij de scheuren geplaatst.
Advies- en architectenbureau Lakerveld werd daarom om advies gevraagd.
Hierna werd aan Smit Funderingstechniek gevraagd grondonderzoek te doen. Uit het advies bleek dat het verstandig zou zijn 3 funderingspalen aan de voorzijde te boren en die te verankeren zodat stabilisatie verzekerd was. Dit is als eerste uitgevoerd. Hierna zijn binnen in het gebouw de stalen ramen onderhanden genomen en daarna weer nieuw in de verf gezet. Tevens heeft schilder Jan van der Linden aan de binnenzijde alle scheuren gedicht.
Ook het buitenterrein was aan renovatie toe. De toegang tot het gemaal was armoedig, via 4 tegels aflopend in het talud door een smal hekje tegenover de ingang van het gebouw. Er is een nieuwe toegang gemaakt en nieuw straatwerk aangebracht. Ook hebben de vrijwilligers een drainagebuis aangebracht voor het gebouw. Al met al is de toegankelijkheid sterk vergroot, we kunnen nu zelfs met een auto met aanhanger op het terrein komen. Het hekwerk rondom het perceel was ook aan vervanging toe. Zo had het aan de bovenkant nog prikkeldraad, alles bij elkaar geen uitstraling voor dit historische gemaal. Met speurwerk door de vrijwilligers op marktplaats werd een passend hek gevonden. Met medewerking van AH den Hartog en zn uit Schoonrewoerd, werkgever van vrijwilliger Arjan, werd het vervoer geregeld met als resultaat een keurige en nette uitstraling.
De schoorsteen was ook erg toe aan onderhoud en moest opnieuw gevoegd worden. Ook de diverse scheuren aan de buitenzijde en in de vloer van het gebouw moesten nog gerepareerd worden. Dit alles was vakwerk en we zijn dan ook blij dat de firma Van Wiggen, hier uit Vianen, dit nog voor deze heropening heeft kunnen klaren.
Ook ontdekten we dat er molm zat in de houten zolder. De aanpak van dit euvel is verholpen door een professional gekleed in een heus astronautenpak.
Als laatste noem ik de goten aan beide zijde van het gebouw. Deze moesten qua schoonheid fors worden aangepakt en met name aan de noordzijde worden gerepareerd en geschilderd
De vrijwilligers hebben ook deze klus op tijd kunnen afronden.
Voorzitter, in grote stappen is dit wat hersteld is aan zowel het gebouw als het buitenterrein.
Dan nu iets over de motor, het historisch monument!
Toen in 2019 we erg ongerust werden over de scheurvorming hebben we als eerste het watervat binnen in het gebouw leeggemaakt i.v.m. het gewicht van ruim 1500 kg. Dit gaf gelegenheid om de motor groot onderhoud te geven en de technische staat hiervan in kaart te brengen. Het bleek dat dit meer dan nodig was. Bedenk dat de machine bijna 100 jaar oud is en, voor zover ons bekend, zijn er nooit grote reparaties uitgevoerd buiten het reguliere onderhoud. We kwamen al direct onderdelen tegen die versleten waren. Dit zijn met name de lagers die ervoor zorgen dat de machine soepel kan ronddraaien. Daarvoor moeten er diverse grote onderdelen gedemonteerd worden, een hele klus, zeker omdat ze vroeger de onderdelen nogal zwaar werden uitgevoerd. Voor deze onderdelen hebben we een tweetal bedrijven gevonden, de fa. Hagemans en Bos, die de kennis en expertise hebben om de reparatie van de lagers van deze uniek Crosley motor uit te voeren. Ondertussen hebben de vrijwilligers niet stilgezeten. Allerlei delen van de machine, waar je normaal nooit bij kan komen, zijn gedemonteerd, schoongemaakt, zo nodig hersteld en weer terug gemonteerd. Deze klussen zijn vooral handwerk en kosten heel veel tijd. Ik begreep dat het ook wel heel mooi werk is, want dit kom je tegenwoordig eigenlijk niet meer tegen. Ook geeft dit voor onze motorfanaten een inkijk in de wereld van de motorenbouw van 100 jaar geleden. Toen de gerepareerde onderdelen terug kwamen moest het een en ander nog pas gemaakt en afgesteld worden op de machine. Langzaam werd de machine weer compleet en komt het punt in zicht dat we alles konden gaan testen. Uiteraard kwamen er weer andere uitdagingen op ons pad omdat alles enkele jaren stil had gestaan, zoals
- Compressor leverde te weinig lucht.
- Smeersysteem met allerlei lekkages.
- Aandrijfriemen die stug zijn geworden.
- Vacuüm pomp werking en het brandstofsysteem
Het mooie aan dit alles is ,ondanks dat we best wat tegenslagen hebben gehad, er een enorme hoeveelheid werk is verzet met als resultaat weer een goed en soepel draaiende motor.Van nabij heb ik het gezien: dit gaf onze motormannen echt een kick!
Beste mensen, ik weet zeker dat Christoffel, Arjan, Dirk en Cees straks graag bereid zijn meer specifieke vragen over de motor te beantwoorden.
Maak gerust gebruik van hun kennis, ze delen het graag met u.
Voorzitter, dan is nu de grote en prangende vraag:
Loopt de motor ook nog vandaag?
Gelukkig worden de vrijwilligers hierbij extra ondersteund
Ja, ze worden zelfs door een wethouder en heemraad geruggesteund!
Voorzitter, dus tijd voor de heropeningsactie,
Maar let straks op, beste mensen, dit gaat niet in een fractie!
Oeps, ik ben iets te snel,
Maar dat corrigeert de voorzitter wel……
Dank u wel.
Dick den Hertog